Η Επανάσταση του 1821 – Πρόσωπα & Γεγονότα

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821  – ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

από την Φιλόλογο κ. Καραθανάση – Τουλουμάκου Ελένη

14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1814

Ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό

(Εμμ. Ξάνθος-Ν. Σκουφάς-Αθ. Τσακάλωφ)

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 1821

Η εξέγερση στην Μολδοβλαχία υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη

ΜΑΡΤΙΟΣ 1821

Έναρξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο

ΑΠΡΙΛΙΟΣ- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1821

Εξάπλωση της Επανάστασης στην Ηπειρωτική και Νησιωτική Ελλάδα

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1822-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1823

Σταθεροποίηση της Επανάστασης

Πρώτη Εθνική συνέλευση στην Επίδαυρο-Καταστροφή της Χίου-Πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη στην Χίο- Νίκη του Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια-Δεύτερη Εθνική Συνέλευση στο Άστρος-Φιλέλληνες

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1824-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1827

Εξασθένηση και υποχώρηση

Εμφύλιες συγκρούσεις-Η καταστροφή των Ψαρών-Απόβαση του Ιμπραήμ και εκστρατεία του στην Πελοπόννησο-Αντίσταση υπό τον Κολοκοτρώνη και Παπαφλέσσα-Δεύτερη πολιορκία και Έξοδος του Μεσολογγίου(1826)-Επιτυχίες του Καραϊσκάκη στην Στερεά Ελλάδα (1826)-Πολιορκία της Ακρόπολης από τους Τούρκους.Θάνατος του Καραϊσκάκη Τρίτη Εθνική Συνέλευση στην Τροιζήνα-Εκλογή του Ιω. Καποδίστρια ως κυβερνήτη της Ελλάδας (Απρίλιος 1827)

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1827-ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΝΑΒΑΡΙΝΟΥ

Νίκη των Συμμάχων-Αποχώρηση του Ιμπραήμ

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1828-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1831

Το έργο της ανασυγκρότησης του Ιω. Καποδίστρια

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 – Η ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ

Η Επανάσταση του 1821 με τους αγώνες και τις θυσίες των επτά χρόνων της διάρκειάς της έγινε η αρχή της ελεύθερης ζωής του Έθνους στη νεώτερη εποχή.

• Το φρόνημα της ελευθερίας που είχαν μετά 400 χρόνια σκλαβιάς οι επαναστατημένοι Έλληνες, τις ψυχικές δυνάμεις και τα υλικά μέσα που σε κάποιο βαθμό διέθεταν για την μεγάλη εξέγερση (στην οποία ήταν αρχικά αντίθετες οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής)
• Τις σπουδαίες νίκες αλλά και τις ήττες και τις οδυνηρές καταστροφές, όπως και τις εσωτερικές αντιθέσεις στο τρίτο και στο τέταρτο έτος της Επανάστασης
• Το πνεύμα της αντίστασης στα επόμενα δύο χρόνια
• Το ήθος των ηρωικών μορφών της Επανάστασης
• πρέπει να γνωρίζουμε και να θυμόμαστε σε κάθε δύσκολη περίσταση.
• Όπως πρέπει να γνωρίζουμε και να εκτιμούμε την μεγάλη απήχηση που βρήκε η Ελληνική Επανάσταση του 1821 στην παγκόσμια κοινή γνώμη, τέτοια, ώστε Φιλέλληνες να υπάρχουν σε πολλές ξένες χώρες και περίπου 500 νέοι από αυτούς να έλθουν στην Ελλάδα, να πολεμήσουν για την ελευθερία της και πολλοί από αυτούς να δώσουν ακόμη και την ζωή τους για αυτήν.

Μια μικρή συμβολή στην επίγνωση όλων αυτών αποτελεί η έκθεση εικόνων των πρωταγωνιστών της Επανάστασης με ένα σύντομο χρονολόγιο που έγινε στο σχολείο μας με αφορμή τον εορτασμό της Εθνικής Επετείου.

Η έκθεση των εικόνων μας επιτρέπει να γνωρίσουμε τις κύριες μορφές της Επανάστασης. Εκφράζουν το ήθος των πρωταγωνιστών της με τον θαυμασμό που αισθάνονταν Έλληνες και ξένοι ζωγράφοι του 19^ου αιώνα, αρκετά χρόνια μετά την Επανάσταση. Για να καταλάβουμε όμως τι σημαίνει το ήθος αυτό, συγκεκριμένα την απόφαση που παίρνει κάποιος να  θυσιάσει την ζωή του για την ελευθερία της πατρίδας, πρέπει να γνωρίζουμε πρώτα τα γεγονότα, και τις περιστάσεις στις οποίες αυτό φάνηκε. Μερικά από αυτά με πολλή συντομία θα σας αναφέρω εδώ:

• Ο πυρπολητής Κωνσταντίνος. Κανάρης έζησε αρκετά χρόνια μετά την Επανάσταση και έγινε δυο φορές πρωθυπουργός. Ενώ ήταν πρωθυπουργός (το 1864) τον επισκέφθηκε ο Γάλλος πρέσβης στην Αθήνα και κατά την διάρκεια της συνομιλίας τους τον ρώτησε πως αισθανόταν την νύχτα εκείνη του καλοκαιριού του 1822 που πυρπόλησε την τουρκική ναυαρχίδα. Ο Κανάρης του απάντησε ήρεμα: «Πρώτα είπα μέσα μου: Κωνσταντή, απόψε μπορεί να πεθάνεις. Και ύστερα έγιναν όλα».
• Οι χωρικοί της Πελοπόννησο που νίκησαν τους Τούρκους στην πρώτη μεγάλη μάχη της Επανάστασης (στο Βαλτέτσι τον Μάιο του 1821) δεν ήταν σκληροτράχηλοι πολεμιστές σαν τους Σουλιώτες. Έγιναν αγωνιστές της Επανάστασης χάρη σε αυτό το πνεύμα της αυτοθυσίας που μπορούμε να πούμε ότι το ενίσχυσε με την προσωπικότητά του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Αφού τελείωσε η μάχη, ο Κολοκοτρώνης φίλησε στο μέτωπο ένα-ένα τους νεκρούς της μάχης και είπε: «Σήμερα όλοι αυτοί βρίσκονται στον Παράδεισο». Από τότε συνήθιζε επίσης να λέει: «Ο Θεός υπέγραψε την ελευθερία της Ελλάδος και δεν παίρνει πίσω την υπογραφή του».
• Ο Κολοκοτρώνης είναι αναμφίβολα η μεγάλη μορφή της Επανάστασης του 1821, όχι μόνο για τις στρατιωτικές του ικανότητες αλλά και για το χάρισμα που είχε να τονώνει το ηθικό των επαναστατημένων Ελλήνων στις δύσκολες περιστάσεις. Τον Απρίλιο του 1827 βρισκόταν στην Τροιζήνα, όπου έγινε η Τρίτη Εθνική συνέλευση. Εκεί έμαθε τον θάνατο του Καραϊσκάκη. Την βαθιά και πένθιμη σιωπή που επικρατούσε όταν έφθασε η είδηση του θανάτου, έλυσε πρώτος ο Κολοκοτρώνης λέγοντας: «Ο χαμός αδέλφια είναι μεγάλος, ο Θεός όμως είναι μεγαλύτερος».
• Για την Ελληνική Επανάσταση του 1821 γράφτηκαν πολλά από ιστορικούς και άλλους συγγραφείς και γράφονται ακόμη. Κατά την γνώμη μου όμως τίποτε δεν εκφράζει το νόημα αλλά και το μέγεθος της θυσίας του ελληνικού λαού των χρόνων εκείνων τόσο παραστατικά, όσο το επίγραμμα του εθνικού μας ποιητή Σολωμού μετά από μια από τις μεγάλες καταστροφές του Αγώνα:

«Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη

περπατώντας η δόξα μονάχη,

μελετά τα λαμπρά παλικάρια

και στην κόμη στεφάνι φορεί

 γινωμένο από λίγα χορτάρια

που χαν μείνει στην έρημη γη»